راهنمای طبقه بندی صاحبان مشاغل قدیم و جدید ماده 95
صاحبان مشاغل به چه کسانی گفته میشود؟
صاحبان مشاغل در قانون مالیاتهای مستقیم کشور، به یک یا چند فرد حقیقی (شخص) گفته میشود که دارای فعالیت اقتصادی میباشند و مودی مالیاتی محسوب میگردند. در نظر داشته باشید صاحبان مشاغل فقط شامل اشخاص حقیقی میباشد و در مورد شرکتها استفاده نمیشود.
در ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم که تا پایان سال 94 معتبر بود صاحبان مشاغل از نظر انجام تکالیف مالیاتی به 3 دسته صاحبان مشاغل بند الف، صاحبان مشاغل بند ب و صاحبان مشاغل بند ج تقسیم بندی میشدند، اما بر اساس اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم که در تیر ماه 94 تصویب شد و از ابتدای سال 95 لازم الاجرا میباشد دسته بندی متفاوتی برای صاحبان مشاغل در نظر گرفته شد. این دسته بندی بر مبنای نوع فعالیت و میزان درآمد افراد انجام میشود و شامل مشاغل گروه اول، گروه دوم و گروه سوم میباشد. از نظر حسابداری وظایق مالیاتی این افراد نیز متفاوت میباشد.
نکته: دلیل نامگذاری مشاغل به بند الف، ب و ج ذکر شرایط هر یک از آنها به ترتیب در بند الف، ب و ج ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم میباشد.
دسته بندی صاحبان مشاغل بر اساس قانون قدیم مالیاتی (این تقسم بندی تا پایان سال 1394 معتبر بوده و پس از آن ):
الف- صاحبان مشاغل بند الف ماده 95 قانون مالیاتها:
صاحبان این مشاغل موظف به دریافت و نگهداری دفاتر روزنامه و کل و ثبت و نگهداری اسناد حسابداری و ارائه اظهارنامه مالیات عملکرد در مهلت قانونی میباشند:
1 ـ دارندگان کارت بازرگاني و کلية واردکنندگان و صادرکنندگان.
2 ـ صاحبان کارخانه‌ها و واحدهاي توليدي که براي آنها جواز تأسيس و پروانة بهره‌برداري از وزارتخانة ذيربط صادر شده يا مي‌شود.
3 ـ بهره برداران معادن.
4 ـ صاحبان مؤسسات حسابرسي، حسابداري و دفترداري، خدمات مالي و ارائه دهندگان خدمات مديريتي، مشاوره‌اي، انفورماتيک، رايانه‌اي اعم از سخت افزاري و نرم افزاري و طراحي‌سيستم.
5 ـ صاحبان مراکز آموزشي و پرورشي، آموزشگاه‌هاي آزاد، مدارس غير انتفاعي، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالي.
6 ـ صاحبان بيمارستانها، زايشگاهها، آسايشگاهها، درمانگاهها و خانه‌هاي سالمندان.
7 – صاحبان متلها و هتل هاي سه ستاره و بالاتر.
8 ـ بنکداران، عمده فروشها، فروشگاه‌هاي بزرگ، واسطه‌هاي مالي، نمايندگان توزيع کالاهاي داخلي و وارداتي و صاحبان انبارها.
9 ـ نمايندگان مؤسسه‌هاي تجاري و صنعتي، اعم از داخلي وخارجي.
10 ـ صاحبان مؤسسات حمل و نقل موتوري، زميني، دريايي و هوايي اعم از مسافري يا باربري.
11 ـ صاحبان مؤسسات مهندسي و مهندسي مشاور.
12 ـ صاحبان مؤسسات تبليغاتي و بازاريابي.
ب- صاحبان مشاغل بند ب ماده 95 قانون مالیاتها:
این افراد موظف به ثبت فعالیتهای خود در دفاتر درآمد و هزینه میباشند:
۱ ـ صاحبان کارگاه‌هاي صنعتي.
۲ ـ صاحبان مشاغل ساختماني، تأسيسات فني و صنعتي، نقشه‌کشي، نقشه برداري، محاسبات فني و نظارت.
۳ ـ چاپخانه داران، ليتوگرافها ، صحافها، ارائه دهندگان‌خدمات چاپ و گرافيستها.
۴ ـ صاحبان مراکز ارتباطات رايانه‌اي.
۵ ـ وکلا، کارشناسان، مترجمان رسمي دادگستري، مشاوران‌حقوقي، حسابداران رسمي و اعضاي سازمان‌هاي نظام مهندسي.
۶ ـ محققان، پژوهش گران و کارشناسان آزاد که به تهيه و ارائة طرح‌هاي تحقيقاتي اشتغال دارند.
۷ ـ دلالان، حق‌العمل‌کاران و کارگزاران.
۸ ـ صاحبان مراکز فرهنگي ـ هنري، فرهنگسراها، کانون‌هاي‌حرفه‌اي و انجمن‌هاي صنفي و تخصصي.
۹ ـ صاحبان سينماها، تماشاخانه‌ها و مکان‌هاي تفريحي و ورزشي.
۱۰ ـ صاحبان مشاغل فيلم برداري، دوبلاژ، مونتاژ و ساير خدمات سينمايي.
۱۱ ـ پزشکان و دندانپزشکان که داراي مطب هستند و دامپزشکان که به حرفه دامپزشکي اشتغال دارند.
۱۲ـ صاحبان آزمايشگاهها، راديولوژي‌ها، فيزيوتراپي‌ها،سونوگرافي‌ها ، الکتروانسفالوگرافي‌ها ،سي تي اسکن‌ها، سالن‌هاي زيبايي و ديگر ارائه دهندگان خدمات بهداشتي طبي و غير طبي. داروخانه ها، لابراتوار دندانسازی، مراکز ترک اعتیاد، موسسات ترمیم و کاشت مو، سازندگان اعضای مصنوعی، مراکز بینایی و شنوایی سنجی، مشاوره ژنتیک، مشاوره روامسنجی و روانشناسی، دفاتر خدمات پرستاری و مامایی، مراکز خدمات آمبولانس.
۱۳ـ صاحبان ميهمان سراها، ميهمان پذيرها و مسافرخانه ها.
۱۴ـ صاحبان تالارهاي پذيرايي، رستوران‌ها، تهيه کنندگان غذاهاي آماده، ارائه دهندگان‌خدمات پذيرايي و کرايه دهندگان ظروف.
۱۵ ـ صاحبان دفاتر اسناد رسمي.
۱۶ ـ صاحبان تعميرگاه‌هاي مجاز و اتوسرويسها.
۱۷ ـ صاحبان نمايشگاه‌ها و فروشگاه هاي اتومبيل و بنگاه‌هاي معاملات املاک و آژانس‌هاي کرايه اتومبيل.
۱۸ ـ سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر.
۱۹ ـ عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات.
۲۰ ـ صاحبان دفاتر خدمات ارتباطی(دفتر خدمات مشترکین تلفن همراه و آژانسهای پستی)
۲۱ ـ صاحبان دفاتر خدمات دولت الکترونیک و دفاتر خدمات الکترونیک شهر
۲۲ ـ صاحبان جایگاههای فرآورده های نفتی و گاز (پمپ ینزین و گازوئیل و گاز)
۲۳ ـ صاحبان مهدکودک ها و پیش دبستانی.
۲۴ ـ ناشران و صاحبان موسسات انتشاراتی.
۲۵ ـ صاحبان دفاتر خدمات پیک موتوری.
۲۶ ـ صاحبان دفاتر مسافرتی و جهانگردی.
۲۷ ـ شیرینی فروشان و قنادی های دارای کارگاه.
۲۸ ـ صاحبان کارگاههای تولید نان های حجیم ـ فانتزی و صنعتی.
۲۹ ـ صاحبان مصالح فروشیها.
ج- صاحبان مشاغل بند ج ماده 95 قانون مالیاتها:
این بخش شامل تمامی صاحبان مشاغلی میباشد که مشمول مشاغل بند الف و بند ب نمیباشند. این افراد موظفند صورت خلاصه درآمد و هزینه خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
دسته بندی صاحبان مشاغل بر اساس اصلاحیه جدید قانون مالیاتها (این تقسم بندی از ابتدای سال 1395 معتبر است و اجرا میشود):
صاحبان مشاغل گروه اول- صاحبان مشاغل این گروه به دو روش زیر مشخص میشوند:
روش اول: در صورتی که هر یک از موارد زیر بیش از سی میلیارد ریال باشد، مودی در گروه اول قرار میگیرد:
– مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل
– ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده پیش از کسر معافیت( طبق آخرین برگ مالیات قطعی عملکرد سال ۱۳۹۱ یا بعد از آن که تا پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد)
روش دوم: به جز افرادی که مشمول شرایط فوق هستند، صاحبان مشاغل زیر بدون در نظر گرفتن میزان فروش، در گروه اول قرار میگیرند:
۱- دارندگان کارت بازرگانی واردکنندگان و صادرکنندگان؛
۲- صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره برداری از وزارتخانه ذی ربط؛
۳- صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر؛
۴- صاحبان بیمارستان ها، زایشگاه ها، کلینیک های تخصصی؛
۵- صاحبان مشاغل صرافی؛
6- فروشگاه های زنجیره ای دارای مربوط فعالیت از وزارتخانه ذی ربط؛
صاحبان مشاغلی که در این گروه قرار میگیرند موظف به ثبت اسناد حسابداری، دریافت و تکمیل دفاتر قانونی روزنامه و کل و و ارائه اظهارنامه مالیاتی میباشند.
صاحبان مشاغل گروه دوم – در صورتی که هر یک از موارد زیر از ده میلیارد تا سی میلیارد ریال باشد، مودی در گروه دوم قرار میگیرد:
– مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل
– ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده پیش از کسر معافیت( طبق آخرین برگ مالیات قطعی عملکرد سال ۱۳۹۱ یا بعد از آن که تا پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد)
-صاحبان مشاغلی که در این گروه قرار می گیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا، خدمات و دارایی و سایر اسناد هزینه های انجام شده را به تفکیک و به ترتیب تاریخ وقوع هر یک از رویدادهای مالی نگهداری و صورت درآمد و هزینه خود را به صورت ماهانه طبق فرم ارائه شده توسط سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.
مشاغل گروه سوم – مشاغلی که در گروه اول و دوم قرار نمیگیرند، جز گروه سوم محسوب میشوند.
صاحبان مشاغلی که در گروه سوم قرار می گیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا و خدمات و سایر اسناد هزینه های انجام شده را نگهداری و خلاصه درآمد و هزینه سالانه خود را طبق فرم ارائه شده توسط سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.
تبصرهها:
این موارد در تبصرههای ذکر شده در قانون مالیاتها و مربوط به مشاغل میباشد:
-در مواردی که فعالیت مشاغل، صرفاً ارائه خدمات باشد، 50% از مبالغ مشخص شده در گروه بندی مبنا قرار میگیرد.
-در مشارکت مدنی جمع مبلغ فروش کالا و خدمات و یا درآمد مشمول مالیات قطعی شده کلیه شرکاء ملاک عمل می باشد.
-مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل بر اساس فعالیت مؤدی در سال قبل می باشد.
– مؤدیان مالیاتی در هر گروهی که قرار می گیرند تا سه سال بعد، از نظر انجام تکالیف قانونی در طبقات پایین تر قرار نخواهند گرفت.
-در دو سال اول شروع فعالیت صاحبان مشاغل به استثناء مؤدیانی که بر اساس نوع فعالیت در گروه اول قرار می گیرند، انتخاب گروه و انجام تکالیف قانونی مربوط به انتخاب مؤدی خواهد بود.
تبصره ۳- صاحبان مشاغلی که در گروه های دوم یا سوم قرار می گیرند، می توانند در هر سال مالیاتی نسبت به اجرای تکالیف گروه بالاتر اقدام نمایند. در انجام این مورد، مکلف به رعایت مقررات مربوط به آن گروه خواهند بود.