انواع مبناهای حسابداری
تعریف مبناهای حسابداری:
مبناهای حسابداری نشان دهنده زمان شناسایی و ثبت درآمدها و هزینهها در حسابداری هستند. دو مبنای مهم عبارتند از مبنای نقدی و مبنای تعهدی.در این مقاله هر دو روش تعریف و توضیح داده میشود.
الف –مبنای نقدی چیست؟
در مبنای نقدی درآمدها در زمان دریافت وجه نقد و هزینه ها در زمان پرداخت وجه نقد ثبت می شود.
ب –مبنای تعهدی چیست؟
در روش تعهدی درآمدها در زمان تحقق و هزینه ها در زمان تحمل و بدون در نظر گرفتن اینکه دریافت یا پرداخت انجام شده یا نه ثبت می گردد.
مثال- فرض کنید شرکتی در سال 93 مبلغ 100/000/000 ریال فروش و 70/000/000 ریال هزینه داشته است که مبلغ هزینه در سال 1393 پرداخت شده ولی وجه حاصل از فروش در سال 1394 دریافت شده است . روش ثبت با توجه به هریک از مبناهای فوق به صورت زیر می باشد:
الف- ثبتهای حسابداری نقدی:
به دلیل عدم دریافت وجه حاصل از فروش در سال 93 ثبتی از این بابت انجام نمی شود و فقط هزینه به دلیل پرداخت وجه آن ثبت می گردد:
شرح |
بدهکار |
بس |
هزینه موجودی نقد و بانک |
70/000/000
|
70/000/000 |
در سال 1394 به دلیل دریافت وجه مربوط به فروش انجام شده در سال 93 فروش شناسایی و به شکل زیر ثبت می شود:
شرح |
بدهکار |
بس |
موجودی نقد و بانک فروش |
70/000/000
|
70/000/000 |
ب- ثبتهای حسابداری تعهدی:
با توجه به اینکه در مبنای تعهدی درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمل ثبت می گردد ثبت فروش و هزینه در سال 93 انجام می شود و در سال 94 فقط ثبت دریافت وجه حاصل از فروش سال 93 انجام می شود:
ثبت های حسابداری سال 1393:
شرح |
بدهکار |
بس |
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری فروش |
100/000/000
|
100/000/000 |
شرح |
بدهکار |
بس |
هزینه موجودی نقد و بانک |
70/000/000
|
70/000/000 |
ثبت های حسابداری سال 1394:
شرح |
بدهکار |
بس |
موجودی نقد و بانک حسابها و اسناد دریافتنی تجاری |
100/000/000
|
100/000/000 |
توضیحات تکمیلی:
همانطور که در ثبت های فوق مشاهده نمودید روش نقدی باعث عدم نمایش واقعیت موجود شرکت می گردد و به دلیل ثبت کمتر درآمد سال 93 و ثبت درآمد بیشتر در سال 1394 باعث گمراهی استفاده کنندگان از گزارشات مالی خواهد شد ولی در سیستم حسابداری بر مبنای تعهدی ین مشکل وجود ندارد و هزینه و درآمد سال 93 به میزان واقعی شناسایی و ثبت شده است .
یادآور می گردد طبق اصول پذیرفته شده حسابداری ، باید از مبنای تعهدی در حسابداری استفاده شود.
مزیت مبنای تعهدی نسبت به مبنای نقدی این است که وضعیت مالی شرکت یا موسسه را به شکل واقعی تری نمایش می دهد