ثبت حسابداری اسناد دریافتنی

اسناد دریافتنی چیست؟

اسناد دریافتنی اوراقی است که شخص بدهکار در قبال بدهی خود به شخص بستانکار ارائه می‎دهد. شخص بدهکار در این اوراق تعهد می‎کند مبلغ معینی را در تاریخ مشخص به شخص طلبکار پرداخت کند. حالتی که شخص بابت بدهی خود هیچ سندی ارائه نمی‎دهد حساب دریافتنی نامیده می‎شود.

نکته:

1- در رویدادهای مالی ابتدا حساب دریافتنی بابت رویداد مالی که اتفاق افتاده ثبت می‎شود و پس از ارائه سند توسط شخص بدهکار، اسناد دریافتنی ثبت می‎شود.

2- احتمال وصول طلب در حسابهای دریافتنی کمتر از اسناد دریافتنی است.

3- مهمترین نوع اسناد دریافتنی چک می‎باشد. با دریافت چک از شخصی که به ما بدهکار می‎باشد نوع بدهی وی از حساب دریافتنی به اسناد دریافتنی تغییر می‎یابد. این بدهی تا زمان وصول چک یا تسویه مبلغ بدهی وجود دارد و شخص بدهکار ملزم به پاس کردن چک و یا پرداخت وجه در قبال چک ارائه شده می‎باشد.

 

ماهیت اسناد دریافتنی:

مطالبات هر واحد تجاری جز دارایی‎های آن می‎باشد و با توجه به اینکه دارایی‎ها دارای ماهیت بدهکار می‎باشند حساب‎های دریافتنی و اسناد دریافتنی نیز ماهیت بدهکار دارند.

 

ماهیت حسابها به صورت کامل در اینجا توضیح داده شده است

 

ثبت حسابداری اسناد دریافتنی:

امروزه در مبادلات تجاری به شکل گسترده ای از چک استفاده می‌‎شود به صورتی که می‎توان گفت چک یکی از مهمترین اسناد مبادلات تجاری می‎باشد. به دلیل اهمیت موضوع، ما در این مقاله ثبت‎های حسابداری مربوط به دریافت چک (اسناد دریافتنی) و مراحل گوناگون آن آموزش می‎دهیم. در نظر داشته باشید ثبت‎های ارائه شده در خصوص حساب‎های دریافتنی تجاری می‎باشد (حساب‎های دریافتنی تجاری مربوط به فعالیت اصلی واحد اقتصادی می‎باشد)، روش ثبت سایر حسابهای دریافتنی نیز مشابه حساب‎های دریافتنی غیر تجاری می‎باشد.

چک بانک سامان

چک بانک سامان

مرحله اول – فروش کالا یا ارائه خدمات به مبلغ 100/000/000 ریال به شرکت آلفا در تاریخ 1395/01/16:

در این مرحله شرکت آلفا در سند تاریخ 1395/01/16 به میزان مبلغ فاکتور بدهکار و حساب فروش بستانکار می‎شود.

                  حسابها و اسناد دریافتنی – حساب‎های دریافتنی تجاری – شرکت آلفا             100/000/000

                                       فروش و درآمد – فروش کالا                                                                             100/000/000

نکته: با توجه به فعالیت اصلی شرکت که فروش مواد اولیه می‎باشد، رویداد فوق در حساب‎های دریافتنی تجاری ثبت شد.

مرحله دوم – دریافت وجه یا چک از شرکت آلفا بابت بدهی در تاریخ 1395/01/19:

در این مرحله شرکت آلفا مبلغ 30/000/000 ریال به حساب بانکی فروشنده واریز کرده و مبلغ 70/000/000 ریال طی دو فقره چک مدت دار به مبلغ 30/000/000 ریال به تاریخ 1395/01/25 و 40/000/000 ریال به تاریخ 1395/02/06 به صندوق‎دار شرکت ارائه داده است. در سند تاریخ 1395/01/19 ثبت‎های زیر انجام می‎شود:

         موجودی نقد و بانک – موجودی بانک‎ها – بانک ملت                                              30/000/000

         حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد دریافتنی تجاری نزد صندوق – شرکت آلفا            30/000/000

         حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد دریافتنی تجاری نزد صندوق – شرکت آلفا            40/000/000

                     حسابها و اسناد دریافتنی – حساب‎های دریافتنی تجاری – شرکت آلفا                               100/000/000

مرحله سوم – اقدام جهت وصول چک و یا واگذاری چک به اشخاص دیگر:

به دو شکل می‎توان نسبت به وصول چک مذکور اقدام نمود.

حالت اول: چک تا زمان سررسید نزد صندوق‎دار شرکت باقی‎ می‎ماند و در زمان سررسید جهت وصول به بانک ارائه شده و پس از وصول، وجه آن به حساب شرکت واریز می‎شود. در حالت دوم چک معمولا زود تر از سررسید توسط دارنده به بانک ارائه می‎شود و بانک با استفاده از سیستم کلر نسبت به وصول و واریز مبلغ چک به حساب واگذارنده اقدام می‎نماید. بابت چک‎های سررسید گذشته نیز می‎توان از این روش استفاده نمود.

حالت دوم: این حالت که به شدت مرسوم می‎باشد، واگذاری چک توسط دارنده آن بابت بدهی یا سایر موارد، به شخص دیگر می‎باشد.

در تاریخ 1395/01/21 شرکت فروشنده چک 30/000/000 ریالی را به شرکت بتا بابت تسویه بدهی پرداخت کرده است. ثبت حسابداری این رویداد به شکل زیر می‎باشد:

               حساب‎ها و اسناد پرداختنی – حساب‎های پرداختنی تجاری – شرکت بتا            30/000/000

                                حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد دریافتنی تجاری نزد صندوق – شرکت آلفا        30/000/000

در تاریخ 1395/01/22 نیز چک 40/000/000 ریالی جهت وصول به بانک ملت شرکت ارائه شده است. ثبت حسابداری این رویداد نیز به شکل زیر می‎باشد:

               حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد در جریان وصول                           40/000/000

                             حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد دریافتنی تجاری نزد صندوق – شرکت آلفا         40/000/000

در صورتی که چک به صورت مستقیم وصول و به حساب بانک واریز شده باشد می‎توان از ثبت واگذاری صرف نظر کرده و مستقیما حساب بانک را بدهکار و حساب‎ اسناد دریافتنی را بستانکار نمود.

مرحله چهارم – وصول یا برگشت چک‎ها:

در تاریخ 1395/01/25 چک 30/000/000 ریالی ارائه شده به شرکت بتا پاس می‎شود که در این حالت نیازی به ثبت سند در خصوص چک پاس شده نمی‎باشد.

اما چک 40/000/000 ریالی واگذار شده به حساب ما به دلیل نداشتن موجودی در تاریخ 1395/02/06 برگشت خورده و به شرکت عودت می‎شود. ثبت لازم در این خصوص به شرح زیر می‎باشد:

               حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد برگشتی نزد صندوق – شرکت آلفا         40/000/000

                                   حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد در جریان وصول                                      40/000/000

مرحله پنجم – رویدادهای مرتبط با چک برگشتی:

چک برگشتی

چک برگشتی

در صورت برگشت چک ممکن است یکی از حالتهای زیر روی دهد:

حالت اول – چک برگشتی به شرکت بتا تحویل داده می‎شود و به ازای آن چک جایگزین دریافت می‌شود و یا مبلغ آن به حساب واریز می‎شود.

ثبت تحویل چک برگشتی به شرکت بتا به شرح زیر می‎باشد:

                 حسابها و اسناد دریافتنی – حساب‎های دریافتنی تجاری – شرکت آلفا                        40/000/000

                                حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد برگشتی نزد صندوق – شرکت آلفا                                 40/000/000

دریافت چک جایگزین و یا واریز وجه به حساب بانک شرکت آلفا نیز مانند روال ذکر شده در مقاله انجام می‎شود.

حالت دوم – چک برگشتی توسط شرکت بتا تامین وجه شده و مجددا شرکت آلفا نسبت به وصول آن اقدام کند. در این حالت ثبت واگذاری و وصول چک مطابق مراحل فوق انجام می‎شود.

حالت سوم – مبلغ چک برگشتی توسط شرکت بتا اصلاح و پشت نویسی شده و مجددا با مبلغ جدبد جهت وصول در اختیار شرکت آلفا قرار میگیرد. در این حالت با توجه به مبلغ جدید ثبت دریافت چک و مراحل بعدی آن انجام می‎شود.

حالت چهارم – چک قابل وصول نبوده و دریافت مطالبات از شرکت بتا امکانپذیر نیست:

در این حالت ابتدا هزینه مطالبات مشکوک الوصول شناسایی شده و ثبت مربوطه به شرح زیر انجام می‎شود:

                  هزینه مطالبات مشکوک الوصول                                                      40/000/000

                                 ذخیره مطالبات مشکوک الوصول – شرکت بتا                                                   40/000/000

پس از انجام پیگیری لازم و اطمینان قطعی از عدم دریافت طلب، در صورتی که چک برگشتی به شرکت بتا عودت نشده باشد ثبت زیر صادر می‎شود:

             ذخیره مطالبات مشکوک الوصول – شرکت بتا                                                   40/000/000

                           حساب‎ها و اسناد دریافتنی – اسناد برگشتی نزد صندوق – شرکت آلفا                                 40/000/000

در صورتی که چک به شرکت بتا عودت داده شده باشد ثبت زیر انجام می‎شود:

                 ذخیره مطالبات مشکوک الوصول – شرکت بتا                                                   40/000/000

                                  حساب‎ها و اسناد دریافتنی – حساب‎های دریافتنی – شرکت آلفا                                 40/000/000

دیدگاه‌ها ۲۴
ارسال دیدگاه جدید