انواع شرکت ها در ایران

در قانون تجارت ایران انواع شرکت های تجاری به ۷ نوع گوناگون تقسیم می شود که مبنای انجام این تقسیم بندی نحوه تشکیل شرکت، صدور سهام، نوع سهام، مسئولیت صاحبان سهام در مقابل اشخاص ثالث و … می باشد. شناخت کافی درباره انواع شرکت ها و موارد قانونی مرتبط با آنها لازمه انجام کار حسابداری و حسابرسی می باشد. در این مقاله سایت حساب آموز با استناد به قانون تجارت توضیحات کوتاهی درباره هر یک از شرکت ها ارائه می شود. در مقالات بعدی موارد بیشتری توضیح داده می شود.

توضیح: این مقاله با استناد به قانون تجارت تهیه شده است.

انواع شرکت ها بر اساس قانون تجارت کشور عبارتند از:

۱ – شرکت سهامی.
۲ – شرکت با مسئولیت محدود.
۳ – شرکت تضامنی
۴ – شرکت مختلط غیرسهامی.
۵ – شرکت مختلط سهامی.
۶ – شرکت نسبی.
۷ – شرکت تعاونی تولید و مصرف.

تعریف و توضیح انواع شرکت های های فوق:            

۱- شرکت سهامی:

ماده ۱ – شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.

انواع شرکت سهامی:
شرکت سهامی عام– شرکت هائی هستند که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را طبق قواعد و قوانین خاصی، از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.
شرکت سهامی خاص – شرکت هائی هستند که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین می شود.

در شرکت های سهامی عام عبارت ” شرکت سهامی عام “ودر شرکت های سهامی خاص عبارت ” شرکت سهامی خاص “باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت،  درکلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت بطور روشن وخوانا قید شود.

۲- شرکت بامسئولیت محدود:

یکی دیگر از انواع شرکت ها شرکت با مسئولیت محدود می باشد. شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یاچند نفربرای امورتجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است.

در اسم شرکت باید عبارت با مسئولیت محدود قید شود وگرنه آن شرکت درمقابل اشخاص ثالث شرکت تضامنی محسوب و تابع مقررات آن خواهد بود.
اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک ازشرکاء باشد وگر نه شریکی که اسم او در اسم شرکت قید شده درمقابل اشخاص ثالث حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را خواهدداشت.

 ۳- شرکت تضامنی:

شرکت تضامنی هم از انواع شرکت ها در ایران است. شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دویا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود اگر دارائی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد هر یک ازشرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. قراری که بین شرکاء بر خلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص کان لم یکن خواهد بود.
در اسم شرکت تضامنی باید عبارت شرکت تضامنی و لااقل اسم یک نفر از شرکاء ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکائی که ذکر شده است عبارتی از قبیل و شرکاء یا و برادران قید شود.

 ۴- شرکت مختلط غیرسهامی:

شرکت مختلط غیرسهامی شرکتی است که برای امورتجارتی در تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می شود.شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بردارائی شرکت پیدا شود شریک با مسئولیت محدودکسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه ایست که در شرکت گذارده ویا بایستی بگذارد. در اسم شرکت باید عبارت ( شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود.

۵- شرکت مختلط سهامی:

شرکت مختلط سهامی شرکتی است که درتحت اسم مخصوصی بین یک عدد شرکاء سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می شود.

شرکاء سهامی کسانی هستند که سرمایه آنها بصورت سهام یا قطعات سهام با قیمت یکسان درآمده و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه است که در شرکت دارند.شریک ضامن کسی است که سرمایه او بصورت سهام در نیامده و مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارائی شرکت پیدا شود در صورت تعدد شریک ضامن مسئولیت آنها در مقابل طلبکاران وروابط آنها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهدبود.
دراین نوع شرکت در اسم شرکت باید عبارت شرکت مختلط ولااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود.

۵- شرکت نسبی:

شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی درتحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هریک ازشرکاء به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است.

در اسم شرکت نسبی عبارت ( شرکت نسبی )و لااقل اسم یک نفراز شرکاء باید ذکر شود در صورتی که اسم شرکت مشتمل براسامی تمام شرکاء نباشد بعد از اسم شریک یاشرکائی که ذکرشده عبارتی از قبل “شرکاء”و “برادران ” ضروری است.

۶- شرکت تعاونی تولید و مصرف:

شرکت تعاونی تولید شرکتی است که بین عده ای از ارباب حرف تشکیل می شود و شرکاء مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء یا اجناس بکار می برند.
اگردر شرکت تولید یک عدد از شرکاء در خدمت دائمی شرکت نبوده یا از اهل حرفه که موضوع عملیات شرکت است نباشند لااقل دو ثلث اعضاء اداره کننده شرکت باید از شرکائی انتخاب شوندکه حرفه آنها موضوع عملیات شرکت است.

شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای مقاصد ذیل تشکیل می شود:
۱ – فروش اجناس لازم برای مصارف زندگانی اعم از اینکه اجناس مزبور را شرکاء ایجاد کرده یا خریده باشند.
۲ – تقسیم نفع و ضرر بین شرکاء به نسبت خرید هر یک از آنها.

یادآوری مهم: انواع شرکت ها تعیین کننده موارد بسیار زیادی از جمله تعهدات سهامداران، روش تشکیل جلسات هیات مدیره، انتخاب یا عدم انتخاب بازرس و … می باشد.