انواع شرکت ها در ایران

در قانون تجارت ایران انواع شرکت های تجاری به 7 نوع گوناگون تقسیم می شود که مبنای انجام این تقسیم بندی نحوه تشکیل شرکت، صدور سهام، نوع سهام، مسئولیت صاحبان سهام در مقابل اشخاص ثالث و … می باشد. شناخت کافی درباره انواع شرکت ها و موارد قانونی مرتبط با آنها لازمه انجام کار حسابداری و حسابرسی می باشد. در این مقاله سایت حساب آموز با استناد به قانون تجارت توضیحات کوتاهی درباره هر یک از شرکت ها ارائه می شود. در مقالات بعدی موارد بیشتری توضیح داده می شود.

توضیح: این مقاله با استناد به قانون تجارت تهیه شده است.

انواع شرکت ها بر اساس قانون تجارت کشور عبارتند از:

1 – شركت سهامي.
2 – شركت با مسئوليت محدود.
3 – شركت تضامني
4 – شركت مختلط غيرسهامي.
5 – شركت مختلط سهامي.
6 – شركت نسبي.
7 – شركت تعاوني توليد و مصرف.

تعریف و توضیح انواع شرکت های های فوق:            

1- شركت سهامي:

ماده 1 – شركت سهامي شركتي است كه سرمايه آن به سهام تقسيم شده و مسئوليت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمي سهام آنها است.

انواع شرکت سهامی:
شرکت سهامی عام– شركت هائي هستند كه موسسين آنها قسمتي از سرمايه شركت را طبق قواعد و قوانین خاصی، از طريق فروش سهام به مردم تامين مي كنند.
شرکت سهامی خاص – شركت هائي هستند كه تمام سرمايه آنها در موقع تاسيس منحصرا توسط موسسين تامين می شود.

در شركت هاي سهامي عام عبارت ” شركت سهامي عام “ودر شركت هاي سهامي خاص عبارت ” شركت سهامي خاص “بايد قبل از نام شركت يا بعد از آن بدون فاصله با نام شركت،  دركليه اوراق و اطلاعيه ها و آگهي هاي شركت بطور روشن وخوانا قيد شود.

2- شركت بامسئوليت محدود:

یکی دیگر از انواع شرکت ها شرکت با مسئولیت محدود می باشد. شرکت با مسئولیت محدود شركتي است كه بين دو ياچند نفربراي امورتجارتي تشكيل شده و هر يك از شركاء بدون اينكه سرمايه به سهام يا قطعات سهام تقسيم شده باشد فقط تا ميزان سرمايه خود در شركت مسئول قروض و تعهدات شركت است.

در اسم شركت بايد عبارت با مسئوليت محدود قيد شود وگرنه آن شركت درمقابل اشخاص ثالث شركت تضامني محسوب و تابع مقررات آن خواهد بود.
اسم شركت نبايد متضمن اسم هيچ يك ازشركاء باشد وگر نه شريكي كه اسم او در اسم شركت قيد شده درمقابل اشخاص ثالث حكم شريك ضامن در شركت تضامني را خواهدداشت.

 3- شركت تضامني:

شركت تضامني هم از انواع شرکت ها در ایران است. شرکت تضامنی شركتي است كه تحت اسم مخصوص براي امور تجارتي بين دويا چند نفر با مسئوليت تضامني تشكيل مي شود اگر دارائي شركت براي تاديه تمام قروض كافي نباشد هر يك ازشركاء مسئول پرداخت تمام قروض شركت است. قراري كه بين شركاء بر خلاف اين ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص كان لم يكن خواهد بود.
در اسم شركت تضامني بايد عبارت شركت تضامني و لااقل اسم يك نفر از شركاء ذكر شود. در صورتي كه اسم شركت مشتمل بر اسامي تمام شركاء نباشد بايد بعد از اسم شريك يا شركائي كه ذكر شده است عبارتي از قبيل و شركاء يا و برادران قيد شود.

 4- شركت مختلط غيرسهامي:

شركت مختلط غيرسهامي شركتي است كه براي امورتجارتي در تحت اسم مخصوصي بين يك يا چند نفر شريك ضامن و يك يا چند نفر شريك با مسئوليت محدود بدون انتشار سهام تشكيل مي شود.شريك ضامن مسئول كليه قروضي است كه ممكن است علاوه بردارائي شركت پيدا شود شريك با مسئوليت محدودكسي است كه مسئوليت او فقط تا ميزان سرمايه ايست كه در شركت گذارده ويا بايستي بگذارد. در اسم شركت بايد عبارت ( شركت مختلط) و لااقل اسم يكي از شركاء ضامن قيد شود.

5- شركت مختلط سهامي:

شركت مختلط سهامي شركتي است كه درتحت اسم مخصوصي بين يك عدد شركاء سهامي و يك يا چند نفر شريك ضامن تشكيل مي شود.

شركاء سهامي كساني هستند كه سرمايه آنها بصورت سهام يا قطعات سهام با قیمت یکسان درآمده و مسئوليت آنها تا ميزان همان سرمايه است كه در شركت دارند.شريك ضامن كسي است كه سرمايه او بصورت سهام در نيامده و مسئول كليه قروضي است كه ممكن است علاوه بر دارائي شركت پيدا شود در صورت تعدد شريك ضامن مسئوليت آنها در مقابل طلبكاران وروابط آنها با يكديگر تابع مقررات شركت تضامني خواهدبود.
دراین نوع شرکت در اسم شركت بايد عبارت شركت مختلط ولااقل اسم يكي از شركاء ضامن قيد شود.

5- شركت نسبي:

شركت نسبي شركتي است كه براي امور تجارتي درتحت اسم مخصوص بين دو يا چند نفر تشكيل و مسئوليت هريك ازشركاء به نسبت سرمايه اي است كه در شركت گذاشته است.

در اسم شركت نسبي عبارت ( شركت نسبي )و لااقل اسم يك نفراز شركاء بايد ذكر شود در صورتي كه اسم شركت مشتمل براسامي تمام شركاء نباشد بعد از اسم شريك ياشركائي كه ذكرشده عبارتي از قبل “شركاء”و “برادران ” ضروري است.

6- شركت تعاوني توليد و مصرف:

شركت تعاوني توليد شركتي است كه بين عده ای از ارباب حرف تشكيل مي شود و شركاء مشاغل خود را براي توليد و فروش اشياء يا اجناس بكار مي برند.
اگردر شركت توليد يك عدد از شركاء در خدمت دائمي شركت نبوده يا از اهل حرفه كه موضوع عمليات شركت است نباشند لااقل دو ثلث اعضاء اداره كننده شركت بايد از شركائي انتخاب شوندكه حرفه آنها موضوع عمليات شركت است.

شركت تعاوني مصرف شركتي است كه براي مقاصد ذيل تشكيل مي شود:
1 – فروش اجناس لازم براي مصارف زندگاني اعم از اينكه اجناس مزبور را شركاء ايجاد كرده يا خريده باشند.
2 – تقسيم نفع و ضرر بين شركاء به نسبت خريد هر يك از آنها.

یادآوری مهم: انواع شرکت ها تعیین کننده موارد بسیار زیادی از جمله تعهدات سهامداران، روش تشکیل جلسات هیات مدیره، انتخاب یا عدم انتخاب بازرس و … می باشد.